Depremde Hayat Kurtaran Teknolojiler: Telefonunuzdaki 9 Kritik Uygulama

Ülkemiz, acı tecrübelerle öğrendiğimiz üzere bir deprem kuşağında yer alıyor. Her an hazırlıklı olmamız gereken bu doğal afete karşı bilinçli olmak ve doğru araçlara sahip olmak hayati önem taşıyor. Günümüzde akıllı telefonlarımız, deprem anında ve sonrasında adeta birer hayat kurtarma aracına dönüşebiliyor. İletişim kurmaktan doğru bilgiye ulaşmaya, erken uyarı almaktan yardım çağırmaya kadar pek çok kritik ihtiyacı karşılayabilen mobil uygulamalar mevcut. Bu yazımızda, deprem anında ve sonrasında size yardımcı olabilecek, hayat kurtarma potansiyeli taşıyan 9 önemli mobil uygulamayı ve özelliklerini sizler için derledik.

1. Erken Uyarı ve Deprem Bilgilendirme Uygulamaları: Saniyeler Hayat Kurtarır

Depremde saniyelerin bile ne kadar değerli olduğunu biliyoruz. Erken uyarı sistemleri, sarsıntı henüz size ulaşmadan değerli zaman kazandırabilir.

• Android Dahili Erken Deprem Bildirim Sistemi: Birçok Android telefonda yerleşik olarak bulunan bu sistem, telefonunuzun ivmeölçer sensörlerini kullanarak sarsıntıları algılar ve size saniyeler öncesinden uyarı gönderebilir. Özellikle depremin merkez üssünden uzaktaysanız, bu uyarı hayati önlemler almanız için yeterli olabilir.
  • Nasıl Aktif Edilir? Genellikle telefonunuzun “Ayarlar” > “Güvenlik ve Acil Durum” veya “Konum” menüsü altında “Deprem Uyarıları” seçeneğini bularak aktif edebilirsiniz.
• Deprem Ağı (Earthquake Network): Özellikle iPhone kullanıcıları için güçlü bir alternatif olan Deprem Ağı, akıllı telefonlardan oluşan bir ağ kullanarak depremleri gerçek zamanlı olarak tespit eder. Kullanıcıların hissettiği sarsıntıları bildirmesine olanak tanır ve ulusal/uluslararası sismik ağlardan aldığı verilerle size uyarı gönderir.
  • Artıları: Geniş kullanıcı kitlesi sayesinde hızlı tespit, hissedilen deprem raporları.
• Rasathane (Kandilli Rasathanesi Uygulaması): Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nün resmi mobil uygulamasıdır. Türkiye ve yakın çevresindeki tüm depremleri anlık, detaylı ve doğru bir şekilde listeler. Belirli bir büyüklüğün üzerindeki depremler için bildirim almanızı sağlar.
  • Güvenilirlik: Resmi ve bilimsel bir kurumdan doğrudan veri akışı sağlar.

2. Resmi Acil Durum ve Yardım Uygulamaları: Doğru Adres, Hızlı Müdahale

Afet anında doğru yerlere ulaşmak ve yardım çağırmak kritik önemdedir.

• AFAD Acil Çağrı: T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından geliştirilen bu resmi uygulama, afet durumlarında hayat kurtarıcı olabilir.
  • Özellikleri:
    • Tek tuşla 112 Acil Çağrı Merkezi’ne internet üzerinden (veya bazı durumlarda SMS ile) ulaşmanızı sağlar.
    • Konum bilgilerinizi otomatik olarak yetkililere iletir.
    • Size en yakın toplanma alanlarını harita üzerinde gösterir.
    • Afetlerle ilgili eğitici videolar içerir.
    • Sesli görüşme imkanı olmadığında hazır mesajlarla yardım çağrısında bulunabilirsiniz.

3. Kesintisiz İletişim: Şebeke Gittiğinde de Bağlantıda Kalın

Deprem sonrası en büyük sorunlardan biri de iletişim hatlarının kesilmesi veya yoğunluk nedeniyle çalışmamasıdır.

• Briar: İnternet bağlantısının olmadığı durumlarda hayat kurtaran bir uygulamadır. Bluetooth veya Wi-Fi Direct aracılığıyla yakınınızdaki diğer Briar kullanıcılarıyla doğrudan, merkezi bir sunucuya ihtiyaç duymadan mesajlaşmanızı sağlar. Bu sayede küçük, yerel bir iletişim ağı kurabilirsiniz.
  • Önemli: Afet öncesinde çevrenizdekilerle birlikte bu uygulamayı indirip denemeniz etkinliğini artırır. (Benzer bir uygulama olarak Bridgefy da incelenebilir.)

4. Hayatta Kalma ve Destek Araçları: Bilgi ve Pratik Çözümler

Afet anında ve sonrasında temel bilgilere ve pratik araçlara sahip olmak önemlidir.

• İlk Yardım (Resmi Kaynaklı): Türk Kızılay veya Sağlık Bakanlığı gibi resmi kurumların sunduğu ya da güvenilir kaynaklardan edinilmiş bir ilk yardım uygulaması, temel müdahaleler için size rehberlik edebilir. Çevrimdışı çalışabilen bir uygulama tercih edin.
• Trail Sense: Özellikle enkaz altında veya bilmediğiniz bir alanda kalmanız durumunda işe yarayabilecek, pusula, fener, barometre, altimetre ve hatta baz istasyonu konumu gibi hayatta kalma araçlarını içeren çok yönlü bir uygulamadır.
• Google Translate (Çeviri): Uluslararası yardım ekiplerinin gelebileceği veya farklı dil konuşan insanlarla karşılaşabileceğiniz durumlarda iletişim kurmanızı kolaylaştırır. Çevrimdışı kullanım için gerekli dil paketlerini önceden indirmeyi unutmayın.
• Breezy Weather (veya Güvenilir Hava Durumu Uygulaması): Afet sonrasında dışarıda kalmanız gerekebileceği durumlar için detaylı ve güvenilir hava durumu bilgisi almak, sonraki adımlarınızı planlamanıza yardımcı olur.

Yazıda Bahsedilen Diğer Destekleyici Uygulama:

• Better Counter (Sayaç): Videoda bahsedilen bu basit ama etkili uygulama, panik anında ilaç alımı, su içme sıklığı gibi düzenli yapılması gereken ama unutulabilecek eylemleri takip etmenize yardımcı olabilir.

Unutmayın: Teknolojik Hazırlık Hayat Kurtarır!

Bu uygulamaların telefonunuzda yüklü olması önemli bir adım olsa da, afetlere hazırlık sadece bunlarla sınırlı değildir:

• Önceden İndirin ve Tanıyın: Tüm bu uygulamaları afet anını beklemeden telefonunuza indirin, gerekli izinleri verin ve nasıl çalıştıklarını öğrenin.
• Çevrimdışı Özelliği: Hangi uygulamaların internetsiz çalıştığını bilin ve bu uygulamalara öncelik verin.
• Pil Ömrü: Telefonunuzun şarjı afet durumlarında hayati önem taşır. Yanınızda bir powerbank bulundurun ve gereksiz uygulamaları kapatarak pil ömrünü uzatın.
• Resmi Bilgilere Güvenin: AFAD ve Valilikler gibi resmi kurumların duyurularını takip edin.
• Fiziksel Hazırlık Şart: Afet çantanızı hazırlayın, aile afet planınızı yapın, evinizde güvenli alanları belirleyin ve en yakın toplanma alanını öğrenin.

Sonuç

Depremler kaçınılmaz bir gerçek olabilir, ancak hazırlıklı olmak ve teknolojiyi doğru kullanmak, bu zorlu süreçte hem kendi güvenliğimiz hem de sevdiklerimizin güvenliği için büyük bir fark yaratabilir. Bu uygulamaları birer araç olarak görün ve kapsamlı afet hazırlığınızın bir parçası haline getirin. Unutmayın, bilgi ve hazırlık hayat kurtarır.

Konu hakkında Yusuf İpek’in Youtube videosunu izleyebilirsiniz.
https://youtu.be/eVDB_pq9nc0?si=n43YCXnsi-HfWXs3